ဧၿပီလ ၆ ရက္ေန႔ဟာ သမိုင္းပညာရွင္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ႕ ေမြးေန႔ မဂၤလာသမယျဖစ္တယ္လို႔ ပ်ဴႏိုင္ငံဘေလာက္ပိုင္ရွင္ကိုေအာင္က သတိေပး စကားေျပာဆိုလာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေမ့ေမ့ေလ်ာေလ်ာျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥကို ေစတနာစကားနဲ႔ အသိေပးအေၾကာင္းၾကားလာတဲ့ ကိုေအာင္ကို အထူးေက်း ဇူးတင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ စာေရးဖို႔အခ်ိန္မရတဲ့အတြက္ ပ်ဴႏိုင္ငံ ဘေလာက္ပိုင္ရွင္ကိုေအာင္ေရးတင္ထားတဲ့ ေဒါက္တာသန္းထြန္းအမွတ္ တရစာမူအပါအ၀င္၊ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ ဂ်ာနယ္ အတဲြ၃၊ အမွတ္ ၁အတြက္ဆရာေမာင္စြမ္းရည္ေရးသားေပးခဲ့ေသာ ‘သမိုင္းပညာရွင္ေဒါက္တာသန္းထြန္း‘ အထၳဳပၸတၱိေဆာင္းပါး၊ ဆရာတင္မိုး(ကြယ္လြန္)ေရးစပ္ခဲ့ေသာ ‘သခ်ဳႋင္းေျပာတဲ့သမိုင္း‘ ဂုဏ္ျပဳကဗ်ာမ်ား၊ အမွတ္တရ အျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္တကြ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ကိုယ္တိုင္ေရးစပ္ထားခဲ့ေသာ ‘ေဂါတမေရမျပန္ေလနဲ႔ ေအာင္ျခင္းကိုးပါး‘ကဗ်ာႏွင့္ ဆရာတင္မိုး(ကြယ္လြန္)ေရးစပ္ခဲ့ေသာ ‘ဗုဒၶႏွင့္ေတြ႔ဆံုျခင္း‘ကဗ်ာတို႔ကိုပါ တစုတစည္းထဲ တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ ေ၀ဖန္အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို ႐ိုေသစြာနာခံလ်က္-
မိုးေသာက္ၾကယ္စာၾကည့္တိုက္အဖဲြ႔သားမ်ား
ဆရာၾကီးေဒါက္တာသန္းထြန္း ရဲ႕ ေမြးေန႕အမွတ္တရ
(ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၁၉၂၃-၂၀၀၅)
‘ဆင္ျဖဴျဖစ္ျဖစ္ ဆင္မည္းျဖစ္ျဖစ္ ဆင္ဟာ တိရစၧာန္၊ တိရစၧာန္ ကုိ လူဟာ ရွိမခုိးအပ္ဘူး‘
ဆရာ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း တေယာက္ ျမန္မာျပည္မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာ ဒီေန ့ဆုိရင္ ၈၅ ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ ခဲ့ပါျပီး။ ဆရာ့ကုိ ဧရာ၀တီတုိင္း၊ ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ေဒါင့္ၾကီးရြာမွာ အဖ ဦးဖုိးေတြနဲ႕ မိခင္ ေဒၚသင္ တုိ႕က ၁၉၂၃၊ဧျပီလ ၆ ရက္ေန႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ျမင္းကြန္း ျမင္းခုံတုိင္ အေရးအခင္းမွာ ပါခဲ့တဲ့ ေမာင္လူၾကီးဆုိသူသည္ ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္း၏ မိခင္ ေဒၚသင္ရဲ႕ အဘုိး ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္း ကေမြးခ်င္း ညီအကို ေမာင္ႏွမ ၅ ဦး အနက္ ၄ ေယာက္ေျမာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္း ေမြးရပ္ေျမ ဧရာ၀တီတုိင္း ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ျမိဳ႕နယ္ က အေရွ႕ေတာင္အာရွ လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမွာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးအျဖစ္ စတင္ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။
ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ျမိဳ႕နယ္မွာဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ ဖတပလ ရဲ႕ ပထမဆုံး ဥကၠ႒ အျဖစ္ လဲ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စစ္ျပီး ေခတ္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ရဲ႕ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။
လက္၀ဲ ကြန္ျမဴနစ္ စာေပမ်ားကုိ သေဘာက်စြာနဲ႕ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၀င္ အျဖစ္ခံယူ ခဲ့တယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ စ၍ ႏုိင္ငံေရး သမားဘ၀ကို စြန္႕လြတ္ခဲ့တယ္။
ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီမွ ထြက္ျပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သမုိင္းနည္းျပဆရာ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႕မွာေဒၚခင္ရီ နဲ႕အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
သားသမီး ၅ ေယာက္ ထြန္းကား ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္းနဲ႕ ဘြဲ႕ရခဲတယ္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ သမုိင္းဘာသာရပ္နဲ႕မဟာ၀ိဇၨာ ဘြဲ႕ကို ရရွိခဲ့တယ္။
၁၉၅၂ မွ ၁၉၅၆ အထိ လန္ဒန္ တကၠသုိလ္ မွာ ပညာသင္ျပီး ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ေဒါက္တာဘြဲ႕ ကို ရရွိခဲ့တယ္။
၁၉၆၅ မွ ၁၉၈၂ အထိ မႏၱေလးတကၠသုိလ္ မွာ သမုိင္း ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၁၉၈၂ မွ ၁၉၉၀ အထိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ နဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ရွိ နာမည္ေက်ာ္ တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ ပညာရွင္ဧည့္ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၉ ရက္ေန႕မွာ လန္ဒန္တကၠသုိလ္ က စာေပ ပါရဂူဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႕ မွာ ႏုိင္ငံတကာ၀ိဇၨာ သိပၸံ ထိပ္တန္း ပညာရွင္ ၾကီးမ်ားရဲ႕ အလယ္မွာ ဒုတိယအယ္လီဇဘတ္ ဘုရင္မ ၾကီး၏ သမီးေတာ္ ကိုယ္တုိင္ အပ္ႏွင္းရတဲ့ D.Lit. ကုိ လက္ခံရယူခဲ့တယ္။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္လည္ေရာက္ ရွိခဲ့တယ္။ ၁၉၉၁ မွာ ျမန္မာစာ အဖြဲ႕၀င္၊ ျမန္မာ အဂၤလိပ္ အဘိဓါန္ ျပဳစုေရး ေကာ္မတီ၀င္ နဲ႕ ၁၉၉၂ မွာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာ ဌာန ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့တယ္။
၁၉၉၃ မွ ၂၀၀၁ အထိ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာ ဌာန၊ သမုိင္းဌာန၊ အေရွ႕တုိင္းပညာဌါန တုိ႕မွာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ပါတယ္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ မွာ အမ်ဳိးသားေန႕ ေအာင္ပြဲ ကို ေက်ာင္းသားေခါင္း ေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ဦးေဆာင္ျပီး ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကုိ ဆန္႕က်င့္ခဲ့တယ္။
မႏၱေလးတကၠသုိလ္ ေက်ာင္းဆရာ ဘ၀မွာ အာဏာသိမ္း စစ္တပ္ရဲ႕ မဆလ အရံပါတီ၀င္ေၾကး နဲ႕ လုပ္သား ေကာင္စီ ေၾကး ေတြကို မထည့္၀င္ ဘဲ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ မဆလ ပါတီက ဆရာေဒါက္တာသန္းထြန္းကို ထုတ္ပယ္ခဲ့တယ္။ မကြယ္လြန္ ခင္ နအဖ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႕ ရဲ႕ ဆင္ျဖဴ ကိုးကြယ္မွဳ ကို ရဲ႕၀င့္စြာ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ခဲ့တယ္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႕က မႏၱေလး အမရပူရ ျမိဳ႕၊ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္းမွာရွိတဲ့ ေတာင္ေလးလုံးေက်ာင္း တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ လူထုေဒၚအမာ အသက္ ၉၀ ျပည့္ေမြးေန႕ ကုိ လာေရာက္ ဆင္ႏြဲျပီး၊ ေနာက္တေန႕ ႏုိ၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႕ နံနက္ ၂ နာရီမွာ ႏွလုံးေရာဂါနဲ ့ကြယ္လြန္ ခဲ့ပါတယ္။
ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အတြက္ သမုိင္းဆုိင္ရာ ရွာေဖြမွဳမ်ားႏွင့္ သုေတသန ျပဳလုပ္မွဳေပါင္းမ်ားစြာ၊ စာတမ္းနဲ႕ သမုိင္းဆုိင္ရာ စာေပ ကိစၥေပါင္း မ်ားစြာကိုအနစ္နာခံ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံခ်စ္ ကမၻာ သိ ပညာရွင္ၾကီး တစ္ဦးအျဖစ္ ေမာ္ကြန္းထုိး ေလာက္တဲ့ သူ တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။
” မုိးေကာင္းကင္ က ၾကယ္တာရာေတြ
တပြင့္ျပီးတပြင့္ေၾကြ
ေၾကြေလသမွ် အစားထုိးလုိ႕မရ
ႏွေျမာေၾကကြဲမိ တသသ..။”
(ဆရာ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ကြယ္လြန္ခ်ိန္က တပည့္ျဖစ္သူ စာေပပညာရွင္ ဆရာၾကီး တင္မုိး
ရဲ႕ ကဗ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။)
(ေရးသားသူ-ကိုေအာင္၊ ပ်ဴႏိုင္ငံဘေလာက္ပိုင္ရွင္)
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ျမင္းကြန္း ျမင္းခုံတုိင္ အေရးအခင္းမွာ ပါခဲ့တဲ့ ေမာင္လူၾကီးဆုိသူသည္ ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္း၏ မိခင္ ေဒၚသင္ရဲ႕ အဘုိး ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္း ကေမြးခ်င္း ညီအကို ေမာင္ႏွမ ၅ ဦး အနက္ ၄ ေယာက္ေျမာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္း ေမြးရပ္ေျမ ဧရာ၀တီတုိင္း ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ျမိဳ႕နယ္ က အေရွ႕ေတာင္အာရွ လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမွာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးအျဖစ္ စတင္ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။
ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ျမိဳ႕နယ္မွာဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ ဖတပလ ရဲ႕ ပထမဆုံး ဥကၠ႒ အျဖစ္ လဲ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စစ္ျပီး ေခတ္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ရဲ႕ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။
လက္၀ဲ ကြန္ျမဴနစ္ စာေပမ်ားကုိ သေဘာက်စြာနဲ႕ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၀င္ အျဖစ္ခံယူ ခဲ့တယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ စ၍ ႏုိင္ငံေရး သမားဘ၀ကို စြန္႕လြတ္ခဲ့တယ္။
ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီမွ ထြက္ျပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သမုိင္းနည္းျပဆရာ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႕မွာေဒၚခင္ရီ နဲ႕အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
သားသမီး ၅ ေယာက္ ထြန္းကား ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္းနဲ႕ ဘြဲ႕ရခဲတယ္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ သမုိင္းဘာသာရပ္နဲ႕မဟာ၀ိဇၨာ ဘြဲ႕ကို ရရွိခဲ့တယ္။
၁၉၅၂ မွ ၁၉၅၆ အထိ လန္ဒန္ တကၠသုိလ္ မွာ ပညာသင္ျပီး ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ေဒါက္တာဘြဲ႕ ကို ရရွိခဲ့တယ္။
၁၉၆၅ မွ ၁၉၈၂ အထိ မႏၱေလးတကၠသုိလ္ မွာ သမုိင္း ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၁၉၈၂ မွ ၁၉၉၀ အထိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ နဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ရွိ နာမည္ေက်ာ္ တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ ပညာရွင္ဧည့္ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၉ ရက္ေန႕မွာ လန္ဒန္တကၠသုိလ္ က စာေပ ပါရဂူဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႕ မွာ ႏုိင္ငံတကာ၀ိဇၨာ သိပၸံ ထိပ္တန္း ပညာရွင္ ၾကီးမ်ားရဲ႕ အလယ္မွာ ဒုတိယအယ္လီဇဘတ္ ဘုရင္မ ၾကီး၏ သမီးေတာ္ ကိုယ္တုိင္ အပ္ႏွင္းရတဲ့ D.Lit. ကုိ လက္ခံရယူခဲ့တယ္။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္လည္ေရာက္ ရွိခဲ့တယ္။ ၁၉၉၁ မွာ ျမန္မာစာ အဖြဲ႕၀င္၊ ျမန္မာ အဂၤလိပ္ အဘိဓါန္ ျပဳစုေရး ေကာ္မတီ၀င္ နဲ႕ ၁၉၉၂ မွာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာ ဌာန ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့တယ္။
၁၉၉၃ မွ ၂၀၀၁ အထိ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာ ဌာန၊ သမုိင္းဌာန၊ အေရွ႕တုိင္းပညာဌါန တုိ႕မွာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ပါတယ္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ မွာ အမ်ဳိးသားေန႕ ေအာင္ပြဲ ကို ေက်ာင္းသားေခါင္း ေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ဦးေဆာင္ျပီး ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကုိ ဆန္႕က်င့္ခဲ့တယ္။
မႏၱေလးတကၠသုိလ္ ေက်ာင္းဆရာ ဘ၀မွာ အာဏာသိမ္း စစ္တပ္ရဲ႕ မဆလ အရံပါတီ၀င္ေၾကး နဲ႕ လုပ္သား ေကာင္စီ ေၾကး ေတြကို မထည့္၀င္ ဘဲ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ မဆလ ပါတီက ဆရာေဒါက္တာသန္းထြန္းကို ထုတ္ပယ္ခဲ့တယ္။ မကြယ္လြန္ ခင္ နအဖ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႕ ရဲ႕ ဆင္ျဖဴ ကိုးကြယ္မွဳ ကို ရဲ႕၀င့္စြာ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ခဲ့တယ္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႕က မႏၱေလး အမရပူရ ျမိဳ႕၊ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္းမွာရွိတဲ့ ေတာင္ေလးလုံးေက်ာင္း တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ လူထုေဒၚအမာ အသက္ ၉၀ ျပည့္ေမြးေန႕ ကုိ လာေရာက္ ဆင္ႏြဲျပီး၊ ေနာက္တေန႕ ႏုိ၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႕ နံနက္ ၂ နာရီမွာ ႏွလုံးေရာဂါနဲ ့ကြယ္လြန္ ခဲ့ပါတယ္။
ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အတြက္ သမုိင္းဆုိင္ရာ ရွာေဖြမွဳမ်ားႏွင့္ သုေတသန ျပဳလုပ္မွဳေပါင္းမ်ားစြာ၊ စာတမ္းနဲ႕ သမုိင္းဆုိင္ရာ စာေပ ကိစၥေပါင္း မ်ားစြာကိုအနစ္နာခံ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံခ်စ္ ကမၻာ သိ ပညာရွင္ၾကီး တစ္ဦးအျဖစ္ ေမာ္ကြန္းထုိး ေလာက္တဲ့ သူ တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။
” မုိးေကာင္းကင္ က ၾကယ္တာရာေတြ
တပြင့္ျပီးတပြင့္ေၾကြ
ေၾကြေလသမွ် အစားထုိးလုိ႕မရ
ႏွေျမာေၾကကြဲမိ တသသ..။”
(ဆရာ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ကြယ္လြန္ခ်ိန္က တပည့္ျဖစ္သူ စာေပပညာရွင္ ဆရာၾကီး တင္မုိး
ရဲ႕ ကဗ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။)
(ေရးသားသူ-ကိုေအာင္၊ ပ်ဴႏိုင္ငံဘေလာက္ပိုင္ရွင္)
သမိုင္းပါရဂူေဒါက္တာသန္းထြန္း
(ေမာင္စြမ္းရည္)
သမိုင္းပါရဂူေဒါက္တာသန္းထြန္းကြယ္ လြန္သြားတာကို ႏွေျမာတသ၀မ္းနည္းရ ေၾကာင္း အလြမ္းစာတေစာင္ကို ဖတ္ၾကား လိုက္ခ်င္ပါတယ္။
မႏၱေလးတကၠသိုလ္က အၿငိမ္းစားပါ ေမာကၡ၊ ကမၻာေက်ာ္၊ ျမန္မာ့သမိုင္းပညာ ရွင္ ေဒါက္တာသန္းထြန္းဟာ ၂၀၀၅ ႏို၀င္ ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔က မႏၱေလး အမရပူရòမ႔၊ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္း၊ ဦးပညာေတာင္ ေလးလံုးေက်ာင္းမွာ အေမလူထုေဒၚအမာ အသက္ ၉၀ ျပည့္ေမြးေန႔ကို လာေရာက္ ဆင္ႏဲြၿပီး၊ ေနာက္တေန႔ ႏို၀င္ဘာ ၃၀ ရက္၊ နံနက္ ၂ နာရီမွာ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့ရွာပါတယ္။
ဆရာ့ဘ၀မွာ ဆရာအလုပ္ခ်င္ဆံုးအ လုပ္ေတြကို အမ်ားဆံုးလုပ္သြားတဲ့ေနရာ ဟာ မႏၱေလးတကၠသိုလ္နယ္ေျမမွာပဲျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္သလို၊ မိတ္ေဆြရင္းတပည့္ ရင္း ရဲေဘာ္ရဲဖက္အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ရယ္ရယ္ðပံးðပံး ႏွလံုးေမြ႔ေလ်ာ္ရာေနရာ ဟာလဲ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္းက ေတာင္ေလးလံုးေက်ာင္းပဲျဖစ္တယ္လို႔ က် ေနာ္တို႔ ရဲရဲဆို၀ံ့ပါတယ္။
ဆရာအသက္ရွင္ေနေသးရင္ အလုပ္ ေတြအမ်ားႀကီးဆက္လုပ္ေနဦးမွာ မုခ်မလဲြ ျဖစ္လို႔ ခုလို ဆရာအေသေစာတာကို က် ေနာ္တို႔တေတြဟာ ဆရာ့မိသားစုနဲ႔ ထပ္ တူထပ္မ် ၀မ္းနည္းရေပမဲ့ ဆရာေမြ႔ေလ်ာ္ ရာေနရာကို ဆရာကိုယ္တိုင္ ေ႐ြးခ်ယ္ ကြယ္လြန္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေျဖမယ္ဆို ေျဖသာေသးရဲ႕လို႔ က်ေနာ္တို႔ေျပာတာကို တမလြန္ဘ၀က ဆရာၾကားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေခါင္းမာတယ္ အသဲမာတယ္လို႔ ေက်ာ္ ၾကားတဲ့ဆရာဟာ ခါတိုင္းလို ျပံဳးၿပီး ေခါင္း တညိတ္ညိတ္ လုပ္ေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
မႏၱေလးမွာ က်ေနာ္တို႔တေတြ စာေပ လုပ္ငန္းေတြလုပ္ၾက၊ ေရးၾကခၽြတ္ၾက၊ ေျပာ ၾကေဟာၾကနဲ႔ အားတက္သေရာျဖစ္ေန ၾကခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ေရွ›က မားမားမတ္ မတ္ရပ္တည္ေပးသူ၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္သ ဖြယ္၊ ငယ္ေပါင္းႀကီးေဖာ္ေတြပမာ ညီအကို ရင္းခ်ာေတြလို ခ်စ္ခင္စည္းလံုးလွတဲ့ ရဲသံုး ေဖာ္ကေတာ့ ‘လူထုဦးလွ’၊ မႏၱေလးတကၠ သိုလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္‘ဦးေက်ာ္ရင္’နဲ႔ မႏၱ ေလးတကၠသိုလ္သမိုင္းပါေမာကၡ ‘ေဒါက္ တာသန္းထြန္း’တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာႀကီးသံုးဦးနဲ႔အတူ ေက်ာက္ထီး တႏၱရ၊ အားကုိးðပရသူမ်ားကေတာ့ ဆရာ ႀကီး‘ေ႐ႊျပည္ဦးဘတင္’၊ ဆရာေတာ္‘ေ႐ႊ ကိုင္းသား’နဲ႔ အေမ‘လူထုေဒၚအမာ’တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုအခါ အေမလူထုေဒၚအမာ ကလဲြရင္ က်ေနာ္တို႔အားထားရာ ဆရာ့ ဆရာႀကီးမ်ားဟာ တဦးၿပီးတဦး ကြယ္လြန္ ၾကရွာပါၿပီ။
အေ၀းေရာက္တပည့္ ကဗ်ာဆရာ တင္မိုးက ဆရာသန္းထြန္းကြယ္လြန္သြား တဲ့အခါမွာ-
“မိုးေကာင္းကင္က ၾကယ္တာရာေတြ
တပြင့္ၿပီး တပြင့္ေႂကြ
ေႂကြေလသမ် အစားထိုးလို႔မရ
ႏွေျမာေၾကကဲြမိ တသသ”စသျဖင့္ စာဖဲြ႔ခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔အားလံုး ႏွေျမာ၀မ္းနည္းမ ဆံုး ယူက်ဳံးမရျဖစ္ၾကရပါတယ္။
ဆရာသန္းထြန္းဟာ မႏၱေလးဇာတိ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆရာ့ကို ဧရာ၀တီတိုင္း၊ င သိုင္းေခ်ာင္း၊ ေဒါင့္ႀကီး႐ြာမွာ ဦးဖိုးေထြ၊ ေဒၚ သင္တို႔က ၁၉၂၃၊ ဧၿပီ ၆ ရက္မွာ ေမြးဖြားခဲ့ ပါတယ္။
ဆရာဟာ ငယ္စဥ္က ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခဲ့ သူျဖစ္ပါတယ္။ ငသိုင္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ ဖဆပ လဥကၠ႒၊ စစ္ၿပီးစ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္၊ ဗကသဥကၠ႒၊ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေတာခိုခ်ိန္အထိ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္စသျဖင့္ တာ ၀န္ေတြယူခဲ့ပါတယ္။ သည္ေနာက္၊ စာ ဖတ္၊ စာေရး၊ သုေတသနအလုပ္ေတြကို မ နားတမ္းလုပ္ခဲ့ရာမွာ အသက္ ၈၃ ႏွစ္အ ႐ြယ္၊ ဆရာကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ တေန႔ ၁၄ နာရီမ် ေန႔စဥ္အလုပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာ ျပည္က ပညာရွင္ေလာကမွာ စာအဖတ္ ဆံုးနဲ႔ သုေတသနအလုပ္ဆံုးျဖစ္လို႔ ဆရာ့ တပည့္ေတြက ဆရာ့တပည့္ျဖစ္ရတာကို အထူးဂုဏ္ယူၾကပါတယ္။
ပညာရွင္အေနနဲ႔ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့တာ ၀န္ေတြကေတာ့ ဗိုလ္ေန၀င္းပိတ္ဆို႔ရပ္ ဆိုင္းပစ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသုေတသနအ သင္းဂ်ာနယ္ဲၻၼွအယ္ဒီတာ၊ ေရွး ေဟာင္းသုေတသနအသင္းတည္ေထာင္သူ၊ မႏၱေလးတကၠသိုလ္သမိုင္းပါေမာကၡ၊ ဂ်ပန္၊ အဂၤလန္၊ အေမရိကန္တကၠသိုလ္ႀကီးေတြ မွာ သမိုင္းပါေမာကၡ၊ ျမန္မာသမိုင္းဌာန မ်ားရဲ႔ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါေမာကၡစသျဖင့္ ျဖစ္တဲ့အျပင္ အထက္ဗမာႏိုင္ငံ စာေရးဆ ရာအသင္းရဲ႔ ထာ၀ရနာယကႀကီးလဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာဟာ စာမ်ဳိးစံုဖတ္ရင္း တခ်ဳိ႕၀တၳဳ ေတြကို ဘာသာျပန္ေလ့က်င့္ခန္းအျဖစ္ အစအဆံုး ဘာသာျပန္ခဲ့တာေတြ အမ်ား ႀကီးရွိပါတယ္။ သုေတသနðပၿပီး ျမန္မာလို ေရးခဲ့သမ်ကိုလဲ ကိုယ္တိုင္ေရးတဲ့စာေတြ ကိုပါမက၊ တပည့္ေတြနဲ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေတြေရးတဲ့စာေတြကိုလဲ အဂၤလိပ္လို ဘာ သာျပန္ပါတယ္။ ေရးသားထုတ္ေ၀ထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ လဲ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အျပင္ ‘ကြန္သာယာ’ စာအုပ္တိုက္အမည္နဲ႔ ကိုယ္တိုင္ဆက္ လက္ထုတ္ေ၀မယ့္ စာအုပ္ေတြလဲ အမ်ား ႀကီးရွိပါတယ္။ ကြန္သာယာဆိုတာပုဂံေခတ္ေက်ာက္ စာထဲကစာလံုးပါ။ သာသာယာယာကြန္းခို စရာအိမ္သာယာလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ မႏၱေလးတကၠသိုလ္မွာ ဆရာေနတဲ့အိမ္ ကို ‘ကြန္သာယာ’လို႔ စာတန္းေရးထား တာကို ေထာက္လွမ္းေရးက ‘ကြန္ျမဴနစ္ ရိပ္သာ’လို႔ အဓိပၸာယ္ေကာက္ၿပီး အထူး ေထာက္လွမ္းစံုစမ္းတာကို ခံခဲ့ရဖူးပါတယ္။
ဆရာက ဘဲြ႔လက္မွတ္ရတယ္ဆိုတာ သူသင္ယူမွတ္သားခဲ့တဲ့ စာေပေတြ၊ အသိ ပညာေတြကို အေျခခံၿပီး ေရွ›ကိုအလုပ္ ဆက္လုပ္ဖို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ တကၠသိုလ္ဆရာေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ေတြမွာ သုေတသနလုပ္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးရ မယ္လို႔ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ခုေခတ္မွာ ပါ ေမာကၡေတြဟာ ဒရ၀မ္ဂိတ္ေစာင့္ပဲ လုပ္ ေနၾကရလို႔ ပညာေရးတိုးတက္မွာ မဟုတ္ ဘူးလို႔လဲ မွတ္ခ်က္ေပးခ့ဲပါတယ္။
ဆရာဟာ မွန္တာလုပ္ ဟုတ္တာေျပာ ေလ့ရွိသူအျဖစ္လဲ ထင္ရွားပါတယ္။ မင္းလို လိုက္ မင္းóကက္လုပ္ေလ့မရွိတဲ့ ပညာရွင္ ပီသသူ၊ ေယာမင္းႀကီးလိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးလဲျဖစ္ ပါတယ္။ သာဓကအျဖစ္ တခုေလာက္ေျပာရ ရင္ ဗိုလ္ခင္ၫႊန္႔တေယာက္ ဆင္ျဖဴတ ေကာင္ေကာက္ရလို႔ အထူး၀မ္းေျမာက္ေန တဲ့အခါ တခ်›ဳိသမိုင္းပညာရွင္ေတြက ေ၀ သႏၱရာမင္းႀကီးရဲ႔ ပစၥယဆင္ျဖဴေတာ္က စၿပီး ျမန္မာမင္းအဆက္ဆက္မွာ ဆင္ျဖဴ ရွင္ဘဲြ႔ခံခဲ့တဲ့ ဘုရင္ေတြနဲ႔ ဆင္ျဖဴေတြရဲ႔အ ေၾကာင္းေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဂုဏ္တင္ ေရး သားတင္ဆက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဆရာ့ကိုေမးေတာ့ “ဆင္ျဖဴျဖစ္ျဖစ္ ဆင္မဲျဖစ္ျဖစ္ ဆင္ဟာ တိရစၧာန္ပဲ၊ တိရ စၧာန္ကို လူကရွစ္မခိုးအပ္ဘူး...”လို႔ ဘြင္း ဘြင္းႀကီးေျပာခ်လိုက္ပါတယ္။
ဆရာအၿငိမ္းစားယူၿပီး ဆက္လုပ္ေန တာက သူ႔တပည့္‘ေဒၚနီနီျမင့္’ ၫႊန္ခ်ဳပ္ အျဖစ္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ တကၠသိုလ္သမိုင္းသု ေတသန႒ာနမွာ့ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚနီနီျမင့္ဆိုတာ အမ်ားသိၾကတဲ့အ တိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းရဲ႔ဇနီးတဦးျဖစ္လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္၊ အာဏာရွင္ကေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အမရ ေဆာင္ေလးထပ္ရဲ႔ အေရွ›ဦးဖ်ားအခန္းမွာ၊ သူ႔အခန္းမွာပဲ ေကာေဇာခင္းၿပီး ေလေအး စက္တပ္ေနပါတယ္။ တေန႔ေတာ့ ေျမညီထပ္မွာေနတဲ့ သူ႔ ဆရာေဒါက္တာသန္းထြန္းကို “ငါေတြ႔ခ်င္ တယ္၊ ငါ့ဆီေခၚခဲ့æ”လို႔ သူ႔တပည့္ ဆရာ မေလးတဦးကို အေခၚလႊတ္လိုက္ပါတယ္။
ဆရာက ဘာေျပာတယ္မွတ္သလဲ။
“ငါ့ေနရာသူသိသားပဲ၊ သူေတြ႔ခ်င္ရင္ ငါ ဆီလာေပါ့...”လို႔ ေျပာလႊတ္လိုက္ ပါတယ္။
ဆရာက အဲဒီလိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးပါ။ အဲသလို မာေၾကာတဲ့ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေပမယ့္ သူ႔ကို ညီအ ရင္းလို ခ်င္ခင္အားေပးေစာင့္ေရွာက္တဲ့ လူ ထုဦးလွအေၾကာင္းကို ေျပာၾကၿပီလား ဆိုရင္ အေမလူထုေဒၚအမာရဲ႔ အရင္ဦး ေအာင္ မ်က္ရည္မထိန္းႏိုင္ျဖစ္ရသူဟာ ဆ ရာသန္းထြန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာဟာ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္း မွာ လူထုဦးလွအထိမ္းအမွတ္ ‘မယ္ဇယ္ ပင္’နဲ႔ သူ႔ရဲေဘာ္၊ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢဥကၠ႒ ‘ကိုေစာလြင္’အ တြက္ အထိမ္းအမွတ္မယ္ဇင္ပင္ တပင္စီ စိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာရဲ႔ ဘ၀ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္မွာ ဒီ မယ္ဇယ္တန္းရဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေျမမွာ အေမလူ ထုေဒၚအမာကို ဂုဏ္ျပဳစကားေျပာၾကား ရင္း ခ်ဳိးငွက္မ်ားကိုလႊတ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆႏၵကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ေလး လံုးနယ္ေျမမွာ ‘သန္းထြန္းမယ္ဇယ္ပင္’ဆို တဲ့အမည္မ်ဳိး ကမၺည္းထိုးၿပီး အေမလူထု ေဒၚအမာ၊ ဆရာကေတာ္မမရီတို႔နဲ႔ တ ပည့္သားေျမးေတြက မယ္ဇယ္ပင္အသစ္ တပင္ စိုက္ၾကရမယ္ထင္ပါတယ္။
ဆရာလႊတ္ခဲ့တဲ့ ခ်ဳိးငွက္ကေလးေတြ ဟာ ဆရာစိုက္ခဲ့တဲ့ မယ္ဇယ္ပင္၊ မယ္ဇယ္ ကိုင္းတို႔မွာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေဘးမသန္းပဲ စံျမန္းပ်ံသန္းႏိုင္ၾကပါေစသတည္း။
က်ေနာ္ေမာင္စြမ္းရည္ပါ။
(၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ဂ်ာနယ္ အတဲြ ၃၊ အမွတ္ ၁ အတြက္ ဆရာစြမ္းေရးသားေပးပို႔ခဲ့ေသာေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္)
မႏၱေလးတကၠသိုလ္က အၿငိမ္းစားပါ ေမာကၡ၊ ကမၻာေက်ာ္၊ ျမန္မာ့သမိုင္းပညာ ရွင္ ေဒါက္တာသန္းထြန္းဟာ ၂၀၀၅ ႏို၀င္ ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔က မႏၱေလး အမရပူရòမ႔၊ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္း၊ ဦးပညာေတာင္ ေလးလံုးေက်ာင္းမွာ အေမလူထုေဒၚအမာ အသက္ ၉၀ ျပည့္ေမြးေန႔ကို လာေရာက္ ဆင္ႏဲြၿပီး၊ ေနာက္တေန႔ ႏို၀င္ဘာ ၃၀ ရက္၊ နံနက္ ၂ နာရီမွာ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့ရွာပါတယ္။
ဆရာ့ဘ၀မွာ ဆရာအလုပ္ခ်င္ဆံုးအ လုပ္ေတြကို အမ်ားဆံုးလုပ္သြားတဲ့ေနရာ ဟာ မႏၱေလးတကၠသိုလ္နယ္ေျမမွာပဲျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္သလို၊ မိတ္ေဆြရင္းတပည့္ ရင္း ရဲေဘာ္ရဲဖက္အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ရယ္ရယ္ðပံးðပံး ႏွလံုးေမြ႔ေလ်ာ္ရာေနရာ ဟာလဲ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္းက ေတာင္ေလးလံုးေက်ာင္းပဲျဖစ္တယ္လို႔ က် ေနာ္တို႔ ရဲရဲဆို၀ံ့ပါတယ္။
ဆရာအသက္ရွင္ေနေသးရင္ အလုပ္ ေတြအမ်ားႀကီးဆက္လုပ္ေနဦးမွာ မုခ်မလဲြ ျဖစ္လို႔ ခုလို ဆရာအေသေစာတာကို က် ေနာ္တို႔တေတြဟာ ဆရာ့မိသားစုနဲ႔ ထပ္ တူထပ္မ် ၀မ္းနည္းရေပမဲ့ ဆရာေမြ႔ေလ်ာ္ ရာေနရာကို ဆရာကိုယ္တိုင္ ေ႐ြးခ်ယ္ ကြယ္လြန္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေျဖမယ္ဆို ေျဖသာေသးရဲ႕လို႔ က်ေနာ္တို႔ေျပာတာကို တမလြန္ဘ၀က ဆရာၾကားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေခါင္းမာတယ္ အသဲမာတယ္လို႔ ေက်ာ္ ၾကားတဲ့ဆရာဟာ ခါတိုင္းလို ျပံဳးၿပီး ေခါင္း တညိတ္ညိတ္ လုပ္ေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
မႏၱေလးမွာ က်ေနာ္တို႔တေတြ စာေပ လုပ္ငန္းေတြလုပ္ၾက၊ ေရးၾကခၽြတ္ၾက၊ ေျပာ ၾကေဟာၾကနဲ႔ အားတက္သေရာျဖစ္ေန ၾကခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ေရွ›က မားမားမတ္ မတ္ရပ္တည္ေပးသူ၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္သ ဖြယ္၊ ငယ္ေပါင္းႀကီးေဖာ္ေတြပမာ ညီအကို ရင္းခ်ာေတြလို ခ်စ္ခင္စည္းလံုးလွတဲ့ ရဲသံုး ေဖာ္ကေတာ့ ‘လူထုဦးလွ’၊ မႏၱေလးတကၠ သိုလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္‘ဦးေက်ာ္ရင္’နဲ႔ မႏၱ ေလးတကၠသိုလ္သမိုင္းပါေမာကၡ ‘ေဒါက္ တာသန္းထြန္း’တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာႀကီးသံုးဦးနဲ႔အတူ ေက်ာက္ထီး တႏၱရ၊ အားကုိးðပရသူမ်ားကေတာ့ ဆရာ ႀကီး‘ေ႐ႊျပည္ဦးဘတင္’၊ ဆရာေတာ္‘ေ႐ႊ ကိုင္းသား’နဲ႔ အေမ‘လူထုေဒၚအမာ’တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုအခါ အေမလူထုေဒၚအမာ ကလဲြရင္ က်ေနာ္တို႔အားထားရာ ဆရာ့ ဆရာႀကီးမ်ားဟာ တဦးၿပီးတဦး ကြယ္လြန္ ၾကရွာပါၿပီ။
အေ၀းေရာက္တပည့္ ကဗ်ာဆရာ တင္မိုးက ဆရာသန္းထြန္းကြယ္လြန္သြား တဲ့အခါမွာ-
“မိုးေကာင္းကင္က ၾကယ္တာရာေတြ
တပြင့္ၿပီး တပြင့္ေႂကြ
ေႂကြေလသမ် အစားထိုးလို႔မရ
ႏွေျမာေၾကကဲြမိ တသသ”စသျဖင့္ စာဖဲြ႔ခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔အားလံုး ႏွေျမာ၀မ္းနည္းမ ဆံုး ယူက်ဳံးမရျဖစ္ၾကရပါတယ္။
ဆရာသန္းထြန္းဟာ မႏၱေလးဇာတိ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆရာ့ကို ဧရာ၀တီတိုင္း၊ င သိုင္းေခ်ာင္း၊ ေဒါင့္ႀကီး႐ြာမွာ ဦးဖိုးေထြ၊ ေဒၚ သင္တို႔က ၁၉၂၃၊ ဧၿပီ ၆ ရက္မွာ ေမြးဖြားခဲ့ ပါတယ္။
ဆရာဟာ ငယ္စဥ္က ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခဲ့ သူျဖစ္ပါတယ္။ ငသိုင္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ ဖဆပ လဥကၠ႒၊ စစ္ၿပီးစ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္၊ ဗကသဥကၠ႒၊ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေတာခိုခ်ိန္အထိ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္စသျဖင့္ တာ ၀န္ေတြယူခဲ့ပါတယ္။ သည္ေနာက္၊ စာ ဖတ္၊ စာေရး၊ သုေတသနအလုပ္ေတြကို မ နားတမ္းလုပ္ခဲ့ရာမွာ အသက္ ၈၃ ႏွစ္အ ႐ြယ္၊ ဆရာကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ တေန႔ ၁၄ နာရီမ် ေန႔စဥ္အလုပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာ ျပည္က ပညာရွင္ေလာကမွာ စာအဖတ္ ဆံုးနဲ႔ သုေတသနအလုပ္ဆံုးျဖစ္လို႔ ဆရာ့ တပည့္ေတြက ဆရာ့တပည့္ျဖစ္ရတာကို အထူးဂုဏ္ယူၾကပါတယ္။
ပညာရွင္အေနနဲ႔ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့တာ ၀န္ေတြကေတာ့ ဗိုလ္ေန၀င္းပိတ္ဆို႔ရပ္ ဆိုင္းပစ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသုေတသနအ သင္းဂ်ာနယ္ဲၻၼွအယ္ဒီတာ၊ ေရွး ေဟာင္းသုေတသနအသင္းတည္ေထာင္သူ၊ မႏၱေလးတကၠသိုလ္သမိုင္းပါေမာကၡ၊ ဂ်ပန္၊ အဂၤလန္၊ အေမရိကန္တကၠသိုလ္ႀကီးေတြ မွာ သမိုင္းပါေမာကၡ၊ ျမန္မာသမိုင္းဌာန မ်ားရဲ႔ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါေမာကၡစသျဖင့္ ျဖစ္တဲ့အျပင္ အထက္ဗမာႏိုင္ငံ စာေရးဆ ရာအသင္းရဲ႔ ထာ၀ရနာယကႀကီးလဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာဟာ စာမ်ဳိးစံုဖတ္ရင္း တခ်ဳိ႕၀တၳဳ ေတြကို ဘာသာျပန္ေလ့က်င့္ခန္းအျဖစ္ အစအဆံုး ဘာသာျပန္ခဲ့တာေတြ အမ်ား ႀကီးရွိပါတယ္။ သုေတသနðပၿပီး ျမန္မာလို ေရးခဲ့သမ်ကိုလဲ ကိုယ္တိုင္ေရးတဲ့စာေတြ ကိုပါမက၊ တပည့္ေတြနဲ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေတြေရးတဲ့စာေတြကိုလဲ အဂၤလိပ္လို ဘာ သာျပန္ပါတယ္။ ေရးသားထုတ္ေ၀ထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ လဲ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အျပင္ ‘ကြန္သာယာ’ စာအုပ္တိုက္အမည္နဲ႔ ကိုယ္တိုင္ဆက္ လက္ထုတ္ေ၀မယ့္ စာအုပ္ေတြလဲ အမ်ား ႀကီးရွိပါတယ္။ ကြန္သာယာဆိုတာပုဂံေခတ္ေက်ာက္ စာထဲကစာလံုးပါ။ သာသာယာယာကြန္းခို စရာအိမ္သာယာလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ မႏၱေလးတကၠသိုလ္မွာ ဆရာေနတဲ့အိမ္ ကို ‘ကြန္သာယာ’လို႔ စာတန္းေရးထား တာကို ေထာက္လွမ္းေရးက ‘ကြန္ျမဴနစ္ ရိပ္သာ’လို႔ အဓိပၸာယ္ေကာက္ၿပီး အထူး ေထာက္လွမ္းစံုစမ္းတာကို ခံခဲ့ရဖူးပါတယ္။
ဆရာက ဘဲြ႔လက္မွတ္ရတယ္ဆိုတာ သူသင္ယူမွတ္သားခဲ့တဲ့ စာေပေတြ၊ အသိ ပညာေတြကို အေျခခံၿပီး ေရွ›ကိုအလုပ္ ဆက္လုပ္ဖို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ တကၠသိုလ္ဆရာေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ေတြမွာ သုေတသနလုပ္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးရ မယ္လို႔ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ခုေခတ္မွာ ပါ ေမာကၡေတြဟာ ဒရ၀မ္ဂိတ္ေစာင့္ပဲ လုပ္ ေနၾကရလို႔ ပညာေရးတိုးတက္မွာ မဟုတ္ ဘူးလို႔လဲ မွတ္ခ်က္ေပးခ့ဲပါတယ္။
ဆရာဟာ မွန္တာလုပ္ ဟုတ္တာေျပာ ေလ့ရွိသူအျဖစ္လဲ ထင္ရွားပါတယ္။ မင္းလို လိုက္ မင္းóကက္လုပ္ေလ့မရွိတဲ့ ပညာရွင္ ပီသသူ၊ ေယာမင္းႀကီးလိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးလဲျဖစ္ ပါတယ္။ သာဓကအျဖစ္ တခုေလာက္ေျပာရ ရင္ ဗိုလ္ခင္ၫႊန္႔တေယာက္ ဆင္ျဖဴတ ေကာင္ေကာက္ရလို႔ အထူး၀မ္းေျမာက္ေန တဲ့အခါ တခ်›ဳိသမိုင္းပညာရွင္ေတြက ေ၀ သႏၱရာမင္းႀကီးရဲ႔ ပစၥယဆင္ျဖဴေတာ္က စၿပီး ျမန္မာမင္းအဆက္ဆက္မွာ ဆင္ျဖဴ ရွင္ဘဲြ႔ခံခဲ့တဲ့ ဘုရင္ေတြနဲ႔ ဆင္ျဖဴေတြရဲ႔အ ေၾကာင္းေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဂုဏ္တင္ ေရး သားတင္ဆက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဆရာ့ကိုေမးေတာ့ “ဆင္ျဖဴျဖစ္ျဖစ္ ဆင္မဲျဖစ္ျဖစ္ ဆင္ဟာ တိရစၧာန္ပဲ၊ တိရ စၧာန္ကို လူကရွစ္မခိုးအပ္ဘူး...”လို႔ ဘြင္း ဘြင္းႀကီးေျပာခ်လိုက္ပါတယ္။
ဆရာအၿငိမ္းစားယူၿပီး ဆက္လုပ္ေန တာက သူ႔တပည့္‘ေဒၚနီနီျမင့္’ ၫႊန္ခ်ဳပ္ အျဖစ္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ တကၠသိုလ္သမိုင္းသု ေတသန႒ာနမွာ့ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚနီနီျမင့္ဆိုတာ အမ်ားသိၾကတဲ့အ တိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းရဲ႔ဇနီးတဦးျဖစ္လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္၊ အာဏာရွင္ကေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အမရ ေဆာင္ေလးထပ္ရဲ႔ အေရွ›ဦးဖ်ားအခန္းမွာ၊ သူ႔အခန္းမွာပဲ ေကာေဇာခင္းၿပီး ေလေအး စက္တပ္ေနပါတယ္။ တေန႔ေတာ့ ေျမညီထပ္မွာေနတဲ့ သူ႔ ဆရာေဒါက္တာသန္းထြန္းကို “ငါေတြ႔ခ်င္ တယ္၊ ငါ့ဆီေခၚခဲ့æ”လို႔ သူ႔တပည့္ ဆရာ မေလးတဦးကို အေခၚလႊတ္လိုက္ပါတယ္။
ဆရာက ဘာေျပာတယ္မွတ္သလဲ။
“ငါ့ေနရာသူသိသားပဲ၊ သူေတြ႔ခ်င္ရင္ ငါ ဆီလာေပါ့...”လို႔ ေျပာလႊတ္လိုက္ ပါတယ္။
ဆရာက အဲဒီလိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးပါ။ အဲသလို မာေၾကာတဲ့ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေပမယ့္ သူ႔ကို ညီအ ရင္းလို ခ်င္ခင္အားေပးေစာင့္ေရွာက္တဲ့ လူ ထုဦးလွအေၾကာင္းကို ေျပာၾကၿပီလား ဆိုရင္ အေမလူထုေဒၚအမာရဲ႔ အရင္ဦး ေအာင္ မ်က္ရည္မထိန္းႏိုင္ျဖစ္ရသူဟာ ဆ ရာသန္းထြန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာဟာ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္း မွာ လူထုဦးလွအထိမ္းအမွတ္ ‘မယ္ဇယ္ ပင္’နဲ႔ သူ႔ရဲေဘာ္၊ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢဥကၠ႒ ‘ကိုေစာလြင္’အ တြက္ အထိမ္းအမွတ္မယ္ဇင္ပင္ တပင္စီ စိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာရဲ႔ ဘ၀ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္မွာ ဒီ မယ္ဇယ္တန္းရဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေျမမွာ အေမလူ ထုေဒၚအမာကို ဂုဏ္ျပဳစကားေျပာၾကား ရင္း ခ်ဳိးငွက္မ်ားကိုလႊတ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆႏၵကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ေလး လံုးနယ္ေျမမွာ ‘သန္းထြန္းမယ္ဇယ္ပင္’ဆို တဲ့အမည္မ်ဳိး ကမၺည္းထိုးၿပီး အေမလူထု ေဒၚအမာ၊ ဆရာကေတာ္မမရီတို႔နဲ႔ တ ပည့္သားေျမးေတြက မယ္ဇယ္ပင္အသစ္ တပင္ စိုက္ၾကရမယ္ထင္ပါတယ္။
ဆရာလႊတ္ခဲ့တဲ့ ခ်ဳိးငွက္ကေလးေတြ ဟာ ဆရာစိုက္ခဲ့တဲ့ မယ္ဇယ္ပင္၊ မယ္ဇယ္ ကိုင္းတို႔မွာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေဘးမသန္းပဲ စံျမန္းပ်ံသန္းႏိုင္ၾကပါေစသတည္း။
က်ေနာ္ေမာင္စြမ္းရည္ပါ။
(၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ဂ်ာနယ္ အတဲြ ၃၊ အမွတ္ ၁ အတြက္ ဆရာစြမ္းေရးသားေပးပို႔ခဲ့ေသာေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္)
သခႋ်ဳင္းကေျပာတဲ့သမိုင္း
တင္မိုး
မိုးေကာင္းကင္က ၾကယ္တာရာေတြ
တပြင့္ၿပီး တပြင့္ေႂကြ
ေႂကြေလသမ် အစားထိုးလို႔မရ ႏွေျမာေၾကကဲြမိ တသသ။
ေဟာ… ခုတခဏ ေႂကြရျပန္ေပါ့ၾကယ္တလံုး
ႏိုင္ငံေတာ္ရတနာမို႔ နစ္နာဆံုး႐ႈံး
ကံၾကမၼာကို
အဖန္ဖန္ အခါခါ အျပန္တရာ ငါမုန္း။
သခႋ်ဳင္းကေျပာတဲ့ သမိုင္းထဲမွာေတာ့
ဒီတပဲြ ဒီတခါ အထိအနာဆံုး
ျပည္သူ႔အသည္း ကၽဲ၀င္ခတ္သလို
မတ္တတ္လဲေအာင္ ခဲြခ်လိုက္တဲ့
မရဏမိုင္းဗံုး၊
ဟဲ့ ေသမင္း… မင္းေနႏွင့္ဦး။
သုခမိန္တေယာက္ ခုအခ်ိန္ေပ်ာက္ခဲ့ရ
ေဖာက္ျပန္လွတဲ့ သဘာ၀ေလာကဓံ လိႈင္းလံုး။
(၃၀၊ ၁၁၊ ၂၀၀၅ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ကြယ္လြန္ရွာတဲ့ ေဒါက္တာသန္းထြန္းသို႔)
(၂၀၀၅ ခုႏွစ္ထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ဂ်ာနယ္ အတဲြ ၂၊ အမွတ္ ၁၂ တြင္ ေဒါက္တာသန္းထြန္းကြယ္လြန္သြားသည့္အတြက္ မ်ိုးေသာက္ၾကယ္စာၾကည့္တိုက္ဥယ်ာဥ္မွဴးျဖစ္ေသာ ကဗ်ာဆရာတင္မိုးမွ အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳကဗ်ာကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။)
ဗုဒၶႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း
တင္မိုး
ဘာမဟုတ္ ညာမဟုတ္နဲ႔
ငါဗုဒၶဘုရားကိုေတာင္မွ
ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြအၾကားမွာ
ေရာင္းစားခံရ
စီးပြားေရးမ်က္စိ စူးရွတဲ့
ဒီလို ဥေရာပမွာ
မင္းက ဘာလာလုပ္သလဲလို႔
ဗုဒၶက ေမးေတာ္မူတယ္။
ကိုယ္ေတာ္မသိလို႔ေနာ္
ကိုယ္ေတာ္သာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိရင္
ပူေဇမိအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔
ရွိခိုးခံရမွာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။
ဒါေပမယ့္
မမွန္တာေတြေျပာ၊ မမွန္တာေတြေဟာေနရ
က္ုယ္ေတာ္ေရာ ဗုေဒၶါတ,မိၿပီး
ေျပးႂကြခ်င္မွာ ေသခ်ာတယ္။
မမွန္တာေတြ ေျပာေတာ့လည္း
သံသရာတေၾကာမွာ
အဖန္တရာ ေမာေနဦးမွာကိုး ဘုရာ့။
လက္နက္ကိုင္ စစ္တပ္က
အရပ္ရပ္ ေနျပည္ေတာ္
ၾကားလို႔မွ မေလ်ာ္ေအာင္
ေအာ္ဒါေတြထုတ္ မေတာ္တာေတြလုပ္ေနေတာ့
ဗုဒၶကိုႀကိဳးးတုပ္
အခ်ဳပ္ထဲသြင္းရင္ မခက္ပါလား။
ဒီေကာင္ေတြက ဉာဏ္လည္း မရွိ
အမွန္လည္း မသိ
ကတိလည္း မတည္
အပလီအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔
အ၀စီအိုးကလည္း ပုပ္ေစာ္နံ
ႏိုင္ငံကိုလည္း မေလးစား
ကေလးကလား စိတ္ဓါတ္နဲ႔
သိပ္ၿပီးညစ္ပတ္ၾကပါတယ္။
စစ္တပ္ဆိုတာ ျပည္သူကိုအႏိုင္က်င့္ဖို႔
ေျမႇာက္ပင့္အားေပး
ဓားေသြးခိုင္းထားတဲ့
အ႐ိုင္းမ်ားရဲ႔ခိုလႈံရာ
ဗိုလ္တကာတို႔ရဲ႔ ဘုရင္ပါဘုရား…။
ဗိုလ္ေန၀င္းစစ္တပ္ဆိုတာ
ပစ္ခတ္ဖို႔နဲ႔ ညစ္ပတ္ဖို႔ပဲသိတာမဟုတ္လား။
ျပည္သူေတြကေတာ့ တက္တက္မဲြ
ရဟန္းေကာင္းေတြက ခြက္လက္စဲြ
ဒင္းတို႔ေတြက သဘက္သရဲ
လက္နက္ပဲ အဓိက
လက္နက္ပဲ ပဓာန
လက္နက္စိုးမိုးတဲ့ စစ္၀ါဒပါ။
ကိုယ္ေတာ့္အဖို႔ကေတာ့
ဥေရာပ စူပါမားကတ္မွာ
ၿငိမ္သက္စြာ စံပၸါယ္တာကမွ
အႏၱရာယ္ခပ္သိမ္း ကင္းေပ်ာက္ၿငိမ္းၿပီး
သိန္းသန္းမက တန္ဖိုးတက္
ဗုဒၶ ဗုဒၶဆိုၿပီး
ႏႈတ္ဟလို႔ အႁမြတ္ခံရဦးမယ္။
စိတ္လက္မသာ ရွိေတာ္မမူပါနဲ႔ဘုရား။
ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ေတြ လုပ္သမွ်နဲ႔ေတာ့
ဗုဒၶ ဗုဒၶ အခ်ဳပ္က မတက္
ဒုကၡဖက္ရရင္
မုခ် မသက္မသာျဖစ္ေနမွာပါ။
တပည့္ေတာ္ ငပါမႊားက
တရားခ်တယ္ မထင္ပါနဲ႔
တိုင္းျပည္က ဒကာ ဒကာမအေပါင္း
အေထာင္းခံရတာ မ်ားလြန္းလို႔
ျပားျပားေမွာက္ေနရင္းက
တရားေပါက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ခြင့္လႊတ္ေတာ္မူပါ့ အရွင္ဘုရား…။
ေဂါတမေရ မျပန္ေလနဲ႕ ေအာင္ျခင္းကိုးပါး
(ေဒါက္တာသန္းထြန္း)
အ,ပါေပ့ တင္မိုးရယ္
ေက်ာက္ဆင္းတု ကိုယ္ေတာ္ကို
ဒီက အက်ဳိးအေၾကာင္း
ကုန္စင္ေအာင္ ေလ်ာက္ထားၿပီးမွ
မျပန္ေလနဲ႔လို႔
မင္းတားလို႔ ရမတဲ့လား…။
ရွင္ေတာ္ဘုရားက
အယုတ္ဆံုး အ႐ိုင္းဆံုးဆိုရင္
ခ်က္ျခင္းေတြ႔၊ ရေအာင္ခၽြတ္
ေအာင္ျခင္းကိုးပါး လာမယ္ေလ
မင္းမမီမွာ ငါစိုးတယ္…။ ။
ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းပညာရွင္ႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းက လူထုကဗ်ာဆရာႀကီးတင္မိုး အေမရိကန္ႏိုင္ငံကေန ေရးသားထုတ္ေ၀လိုက္တဲ့ ‘ဗုဒၶနဲ႔ေတြ႔ဆံုျခင္းကဗ်ာကို ဖတ္႐ႈၿပီး ေရးသားလိုက္တဲ့ကဗ်ာျဖစ္ပါတယ္။
အဆိုပါကဗ်ာကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံထုတ္ ‘ေ႐ႊေမာ္ကြန္း မဂၢဇင္း’ အမွတ္ ၃၇ မွ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာတင္မိုးရဲ႕ ‘ဗုဒၶနဲ႔ေတြ႔ဆံုျခင္း’ကဗ်ာကိုလဲ စာဖတ္သူမ်ား ႏွစ္သက္သေဘာက်မည္ဟု ယူဆေသာေၾကာင့္ ျပန္လည္ခံစားႏိုင္ေအာင္ ပူးတဲြေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment