အမ်ဳိးသားစာၾကည့္တိုက္ႀကီး ေရစံုေမ်ာပါၿပီ… ~ မုိးေသာက္ၾကယ္

Tuesday, March 4, 2008

အမ်ဳိးသားစာၾကည့္တိုက္ႀကီး ေရစံုေမ်ာပါၿပီ…

2:08 AM moethaukkye No comments

ဆရာႀကီးသခင္ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း သာ သက္ရွိထင္ရွားရွိေနရင္ ျဖင့္ ‘အမ်ဳိးသားစာၾကည့္တုိက္ စ်ာပန ျပာခ်သည့္ေလးခ်ဳိးႀကီး’ဆုိၿပီး ကဗ်ာစီ ကာ ငုိခ်င္းခ်မယ္ထင္မိပါတယ္။
‘ဆရာႀကီးသခင္ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း’၊ ‘ေမွာ္ဘီဆရာသိန္းႀကီး’စတဲ့ ကုိလုိနီ ေခတ္ဦး ပညာရွိႀကီးမ်ားဟာ ဗမာျပည္ အရပ္ရပ္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေဟာင္း၊ ေက်ာင္းအုိေက်ာင္းပ်က္ေတြၾကားသြား ၿပီး ေပပုရပုိက္ေတြကုိ ႏႈိက္ဖြေလ့လာခဲ့ ၾကရပါတယ္။
ၿပီးမွ ေမာ္လၿမဳိင္၊ ရန္ကုန္လုိၿမဳိ႔ႀကီး ေတြမွာ စာေရးသားအသက္ေမြးၾကရပါ တယ္။ ရန္ကုန္မွာေနၾကတဲ့အခါ ‘ဘား နဒ္အခမဲ့ပိဋကတ္တုိက္’မွာ ေနကုန္ေန ခန္းဖတ္႐ႈေလ့လာဆည္းပူးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒါက အခုေရာင္းစားလုိက္တဲ့ အမ်ဳိး သား စာၾကည့္တုိက္သမုိင္းအစပါပဲ။

ဆာခ်ားလ္ဘားနဒ္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ အခမဲ့ပိဋကတ္တုိက္ကုိ ေအာက္ဗမာ ျပည္ကုိ အဂၤလိပ္သိမ္းပုိက္ၿပီးခါစမွာပဲ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အထက္ဗမာ ျပည္ကုိ အဂၤလိပ္က ၁၈၈၅ မွာသိမ္းပုိက္တယ္။ ၁၈၈၃ မွာ မစၥတာဘားနဒ္(ေအာက္ ဗမာျပည္ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး)က သူ႔ ရဲ႕ပိဋကတ္တုိက္ကုိတည္ေထာင္ပါတယ္။ မႏၱေလးကုိအဂၤလိပ္သိမ္းေတာ့ မွန္စီေ႐ႊ ခ်ေသတၱာေတြနဲ႔အျပည့္ရွိတဲ့ ေပပုရ ပုိက္ေသတၱာႀကီးေတြကုိ ေ႐ႊေငြရတနာ ေတြထည့္ထားတာလားလုိ႔ထင္ၿပီး အဂၤ လိပ္တပ္က စစ္သားေတြက ခ်ဳိးဖ်က္ ႐ုိက္ခြဲေမႊေႏွာက္ရွာေဖြၾကပါတယ္။
ေပပုရပုိက္ေတြ နန္းရင္ျပင္မွာ ျပန္႔ ၾကဲ ကုန္တယ္။ ဒါေတြရဲ႔တန္းဖုိးကုိသိတဲ့ မစၥတာခ်ားလ္က ရသမ်ျပန္လည္စု ေဆာင္းၿပီး ရန္ကုန္ရွိသူ႔စာၾကည့္ပိဋ ကတ္တုိက္မွာ ျဖည့္ဆည္းထားခဲ့ပါတယ္
စစ္တပ္တုိင္းမွာ ဓားျပ၊ သူခုိးေတြပါ တတ္သလုိ စာေပျမတ္ႏုိးသူေတြလဲပါ တတ္တာကုိ သတိျပဳစရာေကာင္းပါ တယ္။
ဘားနဒ္အခမဲ့ပိကတ္တုိက္မွာ တ ရား၀န္ႀကီးဂ်ာဒင္း၊ ပါဠိပါေမာကၡခ်ီးလ္ဒါး တုိ႔လုိ စာေပ၀ါသနာရွင္ႀကီးေတြကလဲ သူတုိ႔စုေဆာင္းထားတဲ့ေပပုရပုိက္ေတြ ထပ္ၿပီးလွဴၾကပါေသးတယ္။ ကင္း၀န္မင္း ႀကီးရဲ႔ ကုိယ္ပုိင္စာၾကည့္တုိက္ေတြက ေပပုပုိက္ေတြကုိေတာ့ ၀ယ္ယူၿပီးမွ ျဖည့္ ဆည္းပါတယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္လုိ႔ စစ္ေဘးက ေ၀းေအာင္ ဆရာေဇာ္ဂ်ီတုိ႔က ေရႊတိဂုံ ေျခေတာ္ရင္းကုိ ေ႐ႊ႔ေျပာင္းကယ္တင္ တဲ့အခါ ေပပုရပုိက္ ၇˜၅၀၀ မ်ရွိေနပါၿပီ။စာၾကည့္တုိက္ကုိ ပိဋကတ္တုိက္လုိ႔ ေခၚခဲ့ၾကတာ အနည္းဆုံးပုဂံေခတ္ကေန လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးအထိ ႏွစ္တ ေထာင္နီးပါး အစဥ္အလာရွိခဲ့ပါတယ္။ ဆရာဦးခင္ေဇာ္(ဆရာေက)၊ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာတုိက္စုိးတုိ႔ကုိ ‘ပိဋကတ္တုိက္စုိး’လုိ႔ေခၚပါတယ္။ ေနာက္မွ စာၾကည့္တုိက္နဲ႔ စာၾကည့္တုိက္မွဳးရယ္လုိ႔ လာေခၚခဲ့တာပါ။
ဗမာျပည္ဟာ ႏုိင္ငံငယ္ေပမယ့္ ပိဋ ကတ္တုိက္အစဥ္အလာကျဖင့္ ရွည္ၾကာ ခုိင္မာခဲ့ပါတယ္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၀၄၄ က နန္း တင္တဲ့ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးရဲ႔ပိဋကတ္ တုိက္ဟာ ဒီေန႔အထိျမင္ေတြ႔ေနရပါ ေသးတယ္။ နားေတာင္းမ်ား၊ နရသီဟပ ေတ့၊ ဖြားေစာ၊ က်စြာမင္းႀကီးသမီးစတဲ့ မင္းမွဴးမတ္၊ မိဖုရားမ်ားနဲ႔ အရပ္သားလူ ခ်မ္းသာမ်ားကပါ ပိဋကတ္တုိက္ ေဆာက္လုပ္လွဴတန္းတဲ့ အေထာက္အ ထားေတြ႔ရပါတယ္။ ရာဇကုမာရ္တည္ ေထာင္တဲ့ ေက်ာက္သားစာၾကည့္တုိက္ ကေတာ့ ပီဒဗလ်ဴဒီလမ္းဌာနကဖ်က္ၿပီး လမ္းခင္းတဲ့အထဲကိုထဲ့လုိက္သတဲ့။ တျခားပိဋကတ္တုိက္ အပ်က္အစီး တခ်ဳိ႔ကုိေတာ့ ေတြ႔ရဆဲပဲလုိ႔ ေဒါက္ တာတုိးလွက ဓါတ္ပုံႏွင့္တကြ စပယ္ျဖဴ မဂၢဇင္း ( ၂၀၀၄ ႏုိ၀င္ဘာ)မွာ ေဖၚျပခဲ့ဖူး ပါတယ္။
ဗမာရွင္ဘုရင္ေတြမွာ ကုိယ္ပုိင္နန္း တြင္းစာၾကည့္တုိက္ေတြရွိပါတယ္။ ၿမိဳ႔ ေတာ္အသစ္ထူေထာင္ရင္ ပိဋကတ္ တုိက္အသစ္ထူေထာင္တယ္(အေဟာင္း ကဟာေတြေ႐ႊ႔ယူတာမဟုတ္ဘူး)။ မာမာေအးသီဆုိတဲ့ ‘မႏၱေလးၿမဳိ႔’သီခ်င္း မွာ ၿမဳိ႔တည္ေတာ့ ‘ပိဋကတ္တုိက္ ေတာ္’ ဆုိတာပါေၾကာင့္ၾကားရပါမယ္။
အမ်ားအားျဖင့္ ဘုရားစာေတြကုိ ေပ ႐ႊက္ေပၚမွာေရးကူးပါတယ္။ ဘုရင္ရဲ႔ လႊတ္႐ုံး၊ လႊတ္ေတာ္၊ဇာတာေတာ္တုိ႔ မွာေတာ့ ထန္း႐ႊက္နဲ႔ေရးသားသတဲ့။ ‘ေပတသီး က်ီးတသား’ဆုိတဲ့စကားအ ရ ေပပင္ကတခါသီးၿပီးရင္ ေနာက္မသီး ဘဲေသသတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ နန္းညႊန္႔ နန္းဆက္ျပတ္တတ္သတဲ့။
ေပကုိ ရန္ကုန္ကေနၾကပ္ေျပးကုိ ယူမသြားရင္ေကာင္းမယ္။ မဂၤလာထန္း ႐ႊက္နဲ႔ေရးတာပဲယူေပါ့။ ပိဋကတ္တုိက္ ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းသူေတြက ပိဋ ကတ္စာေတြအျပင္ ေနာက္ပုိင္းမွာ ရာဇ၀င္က်မ္း၊ နကၡေဗဒင္က်မ္း၊ သဒၵါက်မ္း၊ အလကၤာက်မ္းေတြလဲ လွဴသတဲ့။ ေနာက္ထပ္ေရးဖုိ႔နဲ႔ ပ်က္ရင္းျပင္ဖုိ႔ ထန္းပင္ေတြနဲ႔ ‘ေပလုပ္မ်ဥ္းကုိင္’စာေပလုပ္သားျဖစ္တဲ့ ကၽန္ေတြလဲ လွဴတယ္။ ေျမလဲလွဴတယ္။ ပိဋကတ္တုိက္အုပ္ဘုန္းႀကီးလဲ တပါတည္း ေက်ာင္းအပ္ေပးလုိက္တတ္ပါေသးတယ္။
ဗမာျပည္မွာ ရႊာႀကီးႀကီးရွိရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းႀကီးႀကီးရွိတယ္။ ေက်ာင္းရွိရင္ ပိဋကတ္တုိက္ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြဟာ လူတုိင္းၾကည့္ႏုိင္တဲ့ ျပည့္သူ႔စာၾကည့္တုိက္ေတြပါပဲ။ အဂၤလိပ္စစ္တပ္ကစစ္သားေတြက ဘုရင့္စာၾကည့္တုိက္ကုိသာ ဖ်က္ေပမဲ့ ဘယ္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကုိမွ မဖ်က္ခဲ့ပါ ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ေပပုရပုိက္ေတြ တနင့္တပုိးရွိေနတုန္း ပါပဲ။ ျမင္းျခံ ေခ်ာင္းေနာင္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၊ နန္းမေတာ္မယ္ႏုရဲ႔ဇာတိ ဖလံခုံ႐ြာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတုိ႔ကုိ နမူနာျပခ်င္ပါ တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လုိက္လံစုေဆာင္းၿပီး ေရာင္းမစားဘဲ ဆရာမင္းသု၀ဏ္၊ ဦး ေသာ္ေကာင္း၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ဦးထင္ ႀကီးတုိ႔ကုိ က်ေနာ္ေခၚျပဖူးပါတယ္။ (ဗမာ ၀န္ႀကီးမွဴးမတ္ေတြရဲ႔ စာအုပ္ေတြပါေတြ႔ရပါတယ္။ )
အင္း၀ကုိ မစ္ရွင္လာေရာက္တဲ့ ကပၸတိန္ ဆုိင္းမ္စ္ဆုိတာ မွတ္တမ္းေရးဖူး ပါတယ္။ ဘုိးေတာ္ဗဒုံမင္းႀကီးရဲ႔ စာၾကည့္တုိက္ဟာ မွန္စီေရႊခ်ေသတၱာႀကီးေတြ နဲ႔ စနစ္တက် အမ်ားႀကီးရွိေၾကာင္း ဒင္နယု(သ္) ျမစ္ရဲ႔ အေ႔ရွဘက္မွာ ရွိရွိ သမ်စာၾကည့္တုိက္ေတြထက္ ႀကီးက်ယ္ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း အံ့ၾသခဲ့ဘူးပါတယ္။ စာအုပ္ထည့္တဲ့ေသတၱာကုိ ၊‘စာတုိက္’ လုိ႔ေခၚတယ္။ အသံထြက္ ‘ဇဒုိက္’ တဲ့ ေညာင္ရမ္းမင္းသား ပိ ကတ္တုိက္နဲ႔ ကင္း၀န္ပိ ကတ္တုိက္တုိ႔လဲ နာမည္ႀကီးပါတယ္။ အခုအခါ တခ်ဳိ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ‘ဇဒုိက္’ ေတြမွာ ထမင္းေျခာက္၊ ငါးေျခာက္ ငါးျခမ္းစ တဲ့ဟာေတြ ထဲ့ေနတာေတြ႔ရၿပီး၊တခ်ဳိ႔ဇဒုိက္ေတြမွာေတာ့ ေခြး၊ ေၾကာင္ႂကြက္တုိ႔ရဲ႔ မီးေနခန္းျဖစ္ကုန္ပါၿပီ။ ဒါေပမယ္ ေနာက္ထပ္ စာၾကည့္တုိက္မွဴး အာဇာနည္တေယာက္ေပၚ ထြန္းလာလုိ႔ လုိက္လံစုေဆာင္းအုံးမယ္ဆုိရင္ ဦးေသာ္ေကာင္းတုိ႔လုိ ကမၻာေက်ာ္ဖူကူအုိကာဆုရွင္ စာၾကည့္တုိက္မွဴးႀကီးေတြ မုခ် ျဖစ္လာႏုိင္ပါေသးတယ္။ အမ်ားႀကီးက်န္ေသးတယ္။ ေခတ္သစ္စာၾကည့္တုိက္ေတ္ဟာ ဗမာျပည္အႏွံ႔အျပားမွာ ၁၉၁၀ ေလာက္က စၿပီးေပၚခဲ့တယ္။ ျမန္မာ့ စာေပျပန္႔ပြားေရးဆုိတာ ၁၉၂၅ ေလာက္မွာ တည္ေထာင္ၿပီး စာၾကည့္တုိက္ထြန္းကာေရးကုိ အထူးအားေပးလွဳံ႕ေဆာ္ခဲ့တယ္။ ေခါင္းေဆာင္က ေၾကးတုိင္မင္းႀကီးေဟာင္း မစၥတာဖာနီဗယ္တဲ့။
ေခတ္စမ္းစာေပေခတ္မွာ သိပၸံေမာင္၀၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ မင္းသု၀ဏ္၊ တကၠသုိလ္ေမာင္သန္႔စင္၊ ျမကာကု၊ေမာင္သုတ၊ ကုသ၊ ေဒါက္တာလွေဖတုိ႔ႏွင့္တကြ သခင္ ဘေသာင္းတုိ႔ကုိ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့သူပါ။ ပဲေရာ့ ဦးဆန္နီ၊ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ လူထုဦးလွ (ႀကီးပြားေရးဦးလွ) တုိ႔ဟာ စာၾကည့္တုိက္ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးမွာ အထူးအေရးပါခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ နာမည္ၾကားရင္လက္အုပ္ခ်ီရပါတယ္။ မစၥတာဖာနီဗယ္က သမုိင္းနဲ႔ စာေပသုေတသီဘ ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ပါ။ ဦးႏုကသတုိးသီရိသုဓမၼဘြ႔ဲ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဗုိလ္ေန၀င္းက စီအုိင္ေအ ဆုိၿပီးႏွင္ထုတ္ခဲ့ၿပီး သူတုိ႔တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ သုေတသနအသင္းကုိ ဖ်က္ပစ္လုိက္ခဲ့ပါတယ္။ ဦးေသာ္ေကာင္းအေၾကာင္းေရး တဲ့စာအုပ္မွာ ဦးေသာ္ေကာင္းဟာ အဲဒီအေၾကာင္းေတြကုိ ထဲ့ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ငုိသံပါေနတယ္လုိ႔ထင္မိပါတယ္။
ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးရေတာ့ ဘားနဒ္ပိဋကတ္တုိက္ကုိ ဖ်က္ၿပီး ႏုိင္ငံ ဂုဏ္နဲ႔ အညီ ႏုိင္ငံေတာ္ စာၾကည့္တုိက္ရယ္လုိ႔ ထူေထာင္ပါတယ္။ ေနာင္အခါ အမ်ဳိးသားစာၾကည့္တုိက္ရယ္လုိ႔ အမည္ေျပာင္းပါတယ္။ ေနရာရွစ္ခါေျပာင္းလုိ႔ စာအုပ္ေဟာင္းနဲ႔ ေပပုရပုိက္ေတြ က်ဳိးပ်က္ရပါတယ္။ ခုထိစာၾကည့္တုိက္ ကုိယ္ပုိင္လုံး၀ မရွိေသး။ ရွိတာေရာင္းစားလုိက္ရင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႔ႀကီးဟာ စာၾကည့္တုိက္မရွိတဲ့ၿမဳိ႔အျဖစ္ ေဟာင္းေလာင္းႀကီးက်န္ရစ္ရပါေတာ့မယ္။ ကမၻာမွာ စာၾကည့္တုိက္ ကုိယ္ပုိင္အေဆာက္အအုံးမရွိတာ၊ကေလးစာၾကည့္တုိက္မရွိတာ၊အမ်ဳိးသားစာစု စာရင္းမရွိတာ ႏုိင္ငံျခားစာအုပ္မ၀ယ္တာ ဗမာအမ်ဳိးသားစာၾကည့္တုိက္တခုတည္း ရွိပါေတာ့ ေၾကာင္းကုိ မ်က္ရည္နဲ႔ေရးလုိက္ရပါတယ္။ (
ေနာက္ထပ္ အေသးစိပ္ ထပ္ေရးပါအုံးမယ္။ အခုဟာက ပိ ကတ္တုိက္အစဥ္အလာမ်သာ တင္ျပလုိက္တာပါ။ )
ေမာင္စြမ္းရည္