သတင္းစာဆရာဘ၀ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀

(ေမာင္စြမ္းရည္)



ေၾကးမံုဦးေသာင္း’ေခၚ စာေရးဆရာႀကီး‘ေအာင္ဗလ’ဟာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေဖ ေဖာ္၀ါရီ ၂၇ မွာဆိုရင္ သတင္းစာဆရာဘ၀ သက္တမ္း ၆၀ တင္းတင္း ျပည့္ၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ဆိုတာ နည္းနည္းေနာေနာ မဟုတ္ပါတကား…။

လူ႔သက္တမ္း ၁၀၀ ဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ဟာ လူ႔သက္တမ္းရဲ႔ တ၀က္မဟုတ္ပါလား။ လူ႔သမိုင္းကိုတြက္ရင္လဲ ႏွစ္ ၁၀၀ စီကို ‘ရာစု’ လို႔ပိုင္းျခားေလ့ရွိေလေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ကို ‘ရာစု၀က္’ ေခၚၾကပါတယ္။ ခုဆိုရင္ ‘ဆရာေအာင္ဗလ’ရဲ႔ သတင္း စာဆရာဘ၀ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ဆိုေတာ့ ရာစုႏွစ္တစုရဲ႔ တ၀က္ေက်ာ္သက္တမ္းရွည္ တဲ့ သမိုင္းကာလႀကီးတခုကို ျဖတ္သန္းခဲ့ေလၿပီလို႔တြက္ရင္လဲ တကယ့္ကို ၾကံဳေတာင့္ၾကံဳခဲသက္တမ္းမဟုတ္ပါလား။
ဒီႏွစ္မွာ ဗမာႏိုင္ငံရဲ႕လြတ္လပ္ေရးသက္တမ္းဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၉ ႏွစ္ပါ။ ဆရာေအာင္ဗလရဲ႕သတင္းစာဘ၀သက္တမ္းဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ဆိုေတာ့ လြတ္လပ္ေရး သမုိင္းႀကီးတခုလံုးကို ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ဘ၀ျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာရဲ႕သတင္းစာဆရာဘ၀ဟာ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၇ ကစတယ္လို႔သိရပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရေတာ့ ဆရာက သတင္းစာဆရာေပါက္စေပါ့။ ဆရာစၿပီး အလုပ္၀င္လုပ္ခဲ့တာက ‘ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာ’မွာပါ။ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္က အဲဒီေခတ္က လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ‘ဦးအုန္းခင္’ပါ။ ‘သခင္ႏု’တို႔ရဲ႔ ‘နဂါးနီ’စာအုပ္ အသင္းမွာ မန္ေနဂ်ာလုပ္ခဲ့လို႔ ‘နဂါးနီဦးအုန္းခင္’လို႔လဲ ေက်ာ္ ၾကားခဲ့သူပါ။

တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး စတင္ထူေထာင္သူေတြထဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့ေပမဲ့ ‘သခင္အုန္းခင္’လို႔ေတာ့ အမည္မခံယူခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမားႀကီးပါ။ ဗမာ့က်န္းမာေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ ေခါင္းေဆာင္တဦး အျဖစ္နဲ႔ ‘ေျခလ်င္ဦးအုန္းခင္’လို႔လဲေက်ာ္ၾကားသူပါ။ အဲသလို ကိုလိုနီေခတ္ေႏွာင္းနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးမွာ စာနယ္ဇင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံ ေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ‘ဦးအုန္းခင္’ထံမွာ ဆရာေအာင္ဗလက တပည့္ခံခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီတုန္းက ဆရာေအာင္ဗလရဲ႔အသက္ဟာ ၂၀ ၀န္းက်င္ပဲ ရွိအံုးမွာပါ။ ၁၀ တန္း ေအာင္ၿပီးေနၿပီ။ အညာသား(ေညာင္ဦးဇာတိ)လူငယ္ေလးဟာ ရန္ကုန္ဆင္းလာၿပီး တကၠသိုလ္တက္ဖို႔ျပင္ၿပီးေနၿပီ။ သူ႔ဆရာက သူ႔ကို တကၠသိုလ္သြားဖို႔ အားမေပးပါဘူး။ တကၠသိုလ္ကို ၄ ႏွစ္ သြားတက္လိုက္ရင္ သတင္းစာဆရာဘ၀အေတြ႔အၾကံဳ (သတင္းစာတကၠသိုလ္)မွာ ၄ ႏွစ္ေလ်ာ့သြားမွာေပါ့လို႔ေျပာျပတယ္။

အဲဒီ အယူအဆကိုလက္ခံလိုက္ၿပီး တကၠသိုလ္ကိုေက်ာခိုင္းလုိက္တယ္။ သတင္းစာေလာက ထဲကို ေျခစံုပစ္၀င္လိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ဆရာေအာင္ဗလက ‘ဗမာ့ေခတ္မွ ေၾကးမံုသို႔’ ဆိုတဲ့စာအုပ္မွာေရးခဲ့ပါၿပီ။

ဆရာေအာင္ဗလ တကၠသိုလ္ကိုေက်ာခိုင္းလိုက္တာမွန္သြားပါတယ္။ တကၠသိုလ္က သင္မေပးႏိုင္တဲ့ပညာေတြကို အမ်ားႀကီးဆည္းပူးခြင့္ၾကံဳလိုက္ပါတယ္။

၁၉၄၇ မွာ သတင္းစာေလာကထဲကို၀င္လိုက္တာဆိုေတာ့ ‘ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း’နဲ႔ တကြ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ေတြက်ဆံုးတာကို ေသြးစိမ္းရွင္ရွင္ျမင္လိုက္ရတယ္။ လုပ္ၾကံသူ လူသတ္သမား‘ဂဠဳန္ဦးေစာ’ ႀကိဳးေပးခံရတာေတြ၊ ယူနီယန္ဂ်က္အလံကို ေလ်ာခ်ၿပီး ၾကယ္ငါးပြင့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံအလံေတာ္ႀကီးကို အလံတိုင္ထိပ္တင္လိုက္တာေတြ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး သူပုန္ေတြလက္က်ဆံုးခါနီးအေျခအေနေတြ၊ ဗံုးဆံ အ ေျမာက္ဆံေတြ ပလူပ်ံေနတာေတြ၊ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ လက္၀ဲ-လက္ယာ၀ါဒစစ္ပြဲကို သူေသကိုယ္ေသႏႊဲခဲ့ၾကတာေတြ၊ ကရင္ေခါင္းေဆာင္‘ေစာဘဦးႀကီး’ စစ္ေၾကးစားေတြရဲ႕အသတ္ခံရတာ၊ အဲဒါေတြၾကားထဲကိုေရာက္ရွိသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ သမိုင္းရဲ႔ဗဟုိခ်က္ေပၚမွာ ထိုင္မိလိုက္တာပါပဲ။

သတင္းစာဆရာဆိုတာ ကမၻာ့သတင္း၊ ဗမာ့သတင္းေတြကို အျမဲထိေတြ႔ေနရသူျဖစ္ပါတယ္။ သမိုင္းေရစီးထဲကိုေမ်ာပါရင္း ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းတက္ေနသလိုလဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းစာဆရာေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးသမားတပိုင္းလဲ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

သတင္းစာဆရာ၊ ၀န္ႀကီး‘ဦးထြန္းေဖ’က “လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ငါတို႔သတင္းစာဆရာေတြ ဦးေဆာင္ခဲ့တာ…”လို႔ေျပာေလ့ရွိတာဟာ မွန္သေလာက္မွန္ပါတယ္။
သတင္းစာဆရာဟာ ‘ေရွ႔ဆံုး’ကမဟုတ္ေတာင္ ‘ေရွ႔တန္း’ကဆိုတာ ျငင္းမရပါ။

သတင္းစာသမားဟာ ႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံေရးမ်က္စိဖြင့္ေပးေနရသူလဲျဖစ္ပါတယ္။
သတင္းစာသမားဟာ စာေပနဲ႔ရင္းႏွီးေနတာေၾကာင့္ စာေရး ဆရာအလုပ္ကိုလဲ ၀င္လုပ္ေနမိတတ္ပါတယ္။

‘သတင္းစာဆရာ’၊ ‘ႏိုင္ငံေရးသမား’၊ ‘စာေရးဆရာ’ဆိုၿပီး အနည္းဆံုး သံုးဘ၀ခြဲေနရသူ၊ သို႔မဟုတ္ ေပါင္းစပ္ေနရသူလို႔ လဲ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ဆရာႀကီး‘သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း’၊ ‘ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ’၊ ‘ဦးထြန္း ေဖ’၊ ‘ဦးပုကေလး’၊ ‘သူရိယဦးသိမ္းေမာင္’၊ ‘ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦး ခ်စ္ေမာင္’၊ ‘လူထုဦးလွ’၊ ‘ဦးသိန္းေဖျမင့္’၊ ‘ဗမာ့ေခတ္ဦးအုန္းခင္’စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားဟာ သတင္းစာဆရာဘ၀ကို အဓိကထားလုပ္ရင္းက က်န္တဲ့ဘ၀ေတြပါလုပ္ရင္းကိုင္ရင္း တိုးပြားလာၾကသူေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာေအာင္ဗလဟာ ျပဇာတ္ေတြ၊ ၀တၳဳတိုေတြလဲေရးပါတယ္။ ကေလာင္စြမ္းကလဲ သြက္လက္ထက္ျမက္သူျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေအာင္ဗလဟာ အညာသားသတင္းစာ သမားေလး ‘ေမာင္ေသာင္း’ဘ၀ကေန ေျပးရင္းလႊားရင္း ထိပ္တန္းသို႔ ထိုးေဖာက္ထြက္ လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းစာဆရာဘ၀နဲ႔လဲထူးခၽန္သလို စာေရးဆရာဘ၀နဲ႔လဲ ထူးခၽြန္သူျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာသတင္းစာေလာကမွာ ‘အိုးေ၀ဦၫိုျမ’၊ ‘ဆရာဇ၀န’၊ ‘ဆရာဥာဏ’စတဲ့ သတင္းစာပညာရွင္ႀကီးေတြရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စာသာေရးတတ္ၿပီး သတင္းစာတိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ေငြေၾကးစီမံခန္႔ခြဲမႈမွာ ည့ံဖ်င္းၾကပါတယ္။ ဆရာေအာင္ဗလကေတာ့ သတင္းစာဆရာအေနနဲ႔အျပင္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈဘက္ကပါ ထူးခၽြန္သူလို႔ ဆရာ့ဆရာႀကီး ေတြကိုယ္တိုင္က ခ်ီးမြမ္းခံရသူျဖစ္ပါတယ္။

ဗမာ့ေခတ္ဦးေသာင္းဟာ ေၾကးမံုသတင္းစာတိုက္ႀကီးကိုေထာင္ပါတယ္။ ေခတ္မီစက္သစ္ႀကီးေတြ၊ ေခတ္မီထုတ္လုပ္မႈစနစ္ေတြသံုး႐ံုမက စီမံခန္႔ခြဲပံုအသစ္နဲ႔ ‘ဆရာ ဇ၀န’၊ ‘စိန္ခင္ေမာင္ရည္’၊ ‘ဦး၀င္းတင္’၊ ‘ေငြဥေဒါင္း’စတဲ့ လူေတာ္ေတြစုစည္းၿပီး ðပစု ပ်ဳိးေထာင္လိုက္တဲ့အတြက္ ဗမာ့သတင္းစာေလာကမွာ ေစာင္ေရလဲထိပ္တန္း၊ ၾသဇာလဲ ထိပ္တန္းကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။

တိုင္းျပည္ရဲ႕အေရးမွာ အေရးအႀကီးဆံုးက ‘ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး’ပါ။ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးမရပ္ႏိုင္လို႔ ဗမာႏိုင္ငံဟာ ေအာက္က်ေနာက္က်ႏိုင္ငံဘ၀က ခုအထိမတက္ႏိုင္ ျဖစ္ေနတာကို သတင္းစာဆရာေတြကအသိဆံုးပါ။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းစာဆရာေတြဟာ ‘ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ’ေတြကို ေရွ႕တန္းတင္လိုက္ၾကပါတယ္။

‘ဖဆပလ’၊ ‘ပထစ’၊ ‘မဆလ’စတဲ့ အစိုးရေတြဟာ ျပည္တြင္းစစ္မွာပလႅင္ထိုင္ေနၾကေလေတာ့ သတင္းစာဆရာေတြကို ရန္သူေတြအျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး အားလံုးေလာက္ကို ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်လိုက္ရာမွာ ဆရာေအာင္ဗလေခၚ ေၾကးမံုဦးေသာင္းလဲ ပါသြားရွာပါတယ္။

‘မဆလ ဗိုလ္ေန၀င္း’က လူကိုေထာင္ခ်႐ံုမက သတင္းစာတိုက္ကိုပါ ျပည္သူပိုင္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။ ဘ၀ပ်က္ေအာင္ေခ်မႈန္းခဲ့တာပါပဲ။ သတင္းစာသမားတိုင္းကိုလုပ္တာပါ။

ေထာင္ထဲမွာ ဦးေသာင္းကို မွတ္ေလာက္ေအာင္ထားၿပီးမွ ေထာင္ကထုတ္၊ ရာထူးေတြေပးၿပီး ေခ်ာ့ျပန္ပါတယ္။ ဒါ ဗိုလ္ေန၀င္းထံုးစံပါ။ သတင္းစာဆရာစစ္စစ္ေတြကေတာ့ ဒါမ်ိဳးလုပ္လို႔မရပါဘူး။ မၾကာခင္ ဆရာေသာင္းဟာ ျပည္ပကိုထြက္သြားခဲ့ပါတယ္။
ပိုမိုေျဗာင္က်တဲ့ ‘စစ္အစိုးရ’စစ္စစ္ျဖစ္တဲ့ ‘န.၀.တ-န.အ.ဖ’တက္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ရွိသမ် သတင္းစာဆရာဘ၀အေတြ႔အၾကံဳေတြ၊ ဆည္းပူးခဲ့သမွ်စာနယ္ဇင္းပညာေတြကိုအသံုးခ်ၿပီး ကေလာင္တိုက္ပြဲဆင္ပါတယ္။

‘ဗိုလ္ေန၀င္းဇာတ္လမ္း႐ႈပ္သမွ်’ေတြနဲ႔ ‘စစ္ဗိုလ္ေတြဇာတ္လမ္းယုတ္သမွ်’ေတြကို ေဖာ္ထုတ္တိုက္ခိုက္ပါတယ္။
ထိုင္းက ‘ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္’ကိုဦးစီးရင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေန စာေတြေရးပါတယ္။ အသံလႊင့္ပါတယ္။ စာအုပ္ေတြ ေဟာတအုပ္ ေဟာတအုပ္ထြက္လာပါတယ္။ ဂ်ပန္၊ ဥေရာပ၊ ထိုင္း၊ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾတးလ်စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာက ဗမာစာေစာင္ အႀကီးအေသးမေ႐ြး ေတာင္းတိုင္းေရးေပးပါတယ္။ ေပးတိုင္း ဥာဏ္ပူေဇာ္ခရမယ္ဆိုရင္ ဆရာေသာင္းႀကီးဟာ သန္းႂကြယ္သေဌးျဖစ္ေလာက္ပါၿပီ။ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ထုတ္ၾကတဲ့ စာေစာင္ေလးေတြမွာ ေငြေၾကးမဖူလံုၾကပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ပမွာ ဘယ္စာေရးဆရာမွ စာမူခေရွ႕တန္းမတင္ဘဲ စာေရးေနၾကရာမွာ ဆရာေသာင္းဟာ ေရွ႕ဆံုးကပါပဲ။

ခုဆိုရင္ ဆရာေသာင္းဟာ အသက္ ၈၀၊ သတင္းစာသက္ ၆၀ ျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။
ဗမာစာနယ္ဇင္းေလာကမွာ အသက္ ၉၀ ေက်ာ္ အေမလူထုေဒၚအမာကလြဲရင္ ဆရာေသာင္းဟာ ၀ါအရင့္ဆံုးသတင္းစာဆရာႀကီးတပါးပါ။ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္မွာ စာအုပ္ေတြေရးေနတုန္းပါ။ ခုလဲ ‘ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔ဇာတ္လမ္းရႈပ္သမွ်’ေတြကို မွတ္တမ္းထုတ္ျပဖို႔ အားထုတ္ေနတာ ေန႔မနားညမနားပါပဲတဲ့။

မနားေသးနဲ႔ဆရာေရ႕…၊ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ ဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္ၾကပါဦးစို႔…

ဆရာေအာင္ဗလေခၚ ေၾကးမံုဦးေသာင္း အသက္ ၁၂၀ မက ေရးရပါေစေသာ္။

ဆရာေသာင္းလိုခ်င္တဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ စာနယ္ဇင္းလြတ္ လပ္ခြင့္ အျမန္ဆံုးရပါေစေသာ္။

ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၀၆ ဇန္န၀ါရီ ၁၆
(၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ဂ်ာနယ္ အတဲြ ၄၊ အမွတ္ ၂ အတြက္ ဆရာစြမ္းေရးသားေပးပို႔ခဲ့ေသာေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္)

Posted in: ေမာင္စြမ္းရည္ေဆာင္းပါးမ်ား(Maung Swan Yee Article)